Wat kun je doen wanneer je paard bang is voor onweer? Onlangs ben ik geïnterviewd door het tijdschrift ‘Bit’. Ze benaderden me in verband met paarden en onweer, en de mogelijke angst voor onweer. Ik vond het erg goed te merken dat er bij een dergelijk onderwerp ook contact werd gezocht met een professional op het gebied van gedrag (ik dus 😉 ). Zo wordt er breed gekeken naar de noden van het paard en wordt men steeds beter in staat paarden te helpen en paarden te begrijpen.
Astrafobia: de angst voor onweer. Wij mensen kunnen bang zijn voor onweer, maar onze paarden kunnen dat ook zijn. En als je er over nadenkt, is dat niet heel gek. Een onweersbui kan op meerdere vlakken als intens worden ervaren. Zo ontstaan er veranderingen in luchtdruk, is er donder en bliksem te horen en te zien en regen en wind te voelen. Er gebeurt dus nogal wat op hetzelfde moment en het ene paard reageert hier sterker op dan het andere. Gelukkig zijn de meeste paarden niet erg bang voor onweer. En gelukkig maar, want in het wild ervaren paarden immers ook onweer. Maar sommige van onze paarden zijn er wel bang voor. Wat kun je het beste doen wanneer jouw paard lijdt aan astrafobia, oftewel, angst voor onweer?
De meeste paarden zullen, zeker wanneer ze 24/7 buiten staan, gewend zijn aan veranderende weersomstandigheden en niet opkijken van een bui meer of minder. Toch kan een onweersbui voor intense angst zorgen. Maar waarom het ene paard nou bang is voor onweer en het andere niet, is een vraag die zich niet gemakkelijk laat beantwoorden. Zo gaat elk paard in beginsel al anders om met eventuele angstaanjagende prikkels. Zaken als ras, leeftijd en algeheel management spelen hierbij allemaal een rol, net als dat eerdere ervaringen ook een rol spelen. Heeft je paard bijvoorbeeld eerder iets angstaanjagends meegemaakt tijdens onweer of juist door onweer? Of is hij ooit geschrokken van een harde knal en is hij sindsdien bang voor elk geluid? De redenen voor de angst kunnen zo veelzijdig zijn als dat er paarden zijn. Elk paard is weer anders en elk paard reageert anders op eventuele angstaanjagende prikkels.
Wat kun je doen wanneer je paard bang is voor onweer? Omdat de redenen voor de angst zo kunnen verschillen, is er helaas ook niet een kant-en-klaar antwoord te geven op deze vraag. Heeft de angst een oorsprong in eerdere ervaringen? Of is jouw paard van nature al meer alert? Is je paard bang voor elk hard geluid? Of gaat het om de lichtflitsen die angst veroorzaken? Elk paard is in zijn reactie weer verschillend en om die reden is er niet een one-fits-all advies te geven. Er zijn bij honden onderzoeken bekend waarin testen gedaan zijn met gedragstherapie, met medicatie en met andere supplementen zoals feromonen, maar ook in die gevallen ging het om zulke individuele gevallen dat er geen algemene resultaten uit deze onderzoeken naar voren kwamen. En zo is het bij paarden ook. Gelukkig is het mogelijk om van de angst af te komen of om er beter mee om te kunnen gaan. Dit is een proces dat tijd en energie kost en een gestructureerde aanpak vraagt, maar het is wel mogelijk. Heeft je paard last van astrafobia, dan is het raadzaam een afspraak te maken zodat we gaan kijken naar wat jouw paard specifiek nodig heeft om om te kunnen gaan met deze angst.
Hoewel elk paard en elke situatie verschillend zijn, zijn er wel een aantal zaken die je in ieder geval voor je paard kunt regelen wanneer je paard last heeft van astrafobia.
Zorg er op de eerste plaats voor dat je voorbereid bent. Het is altijd fijner om voorbereid te zijn dan op het moment zelf ineens te moeten handelen met een paard dat al in paniek is.
Zet je paard al voor het onweer gaat beginnen op een plek waar hij zich veilig voelt en waar hij veilig is. Vaak denken wij dat een paard op dat moment het beste af is in een stal. Zo kan hij niet door bliksem geraakt worden en kan hij buiten niet in blinde paniek gaan rennen en zichzelf bezeren. Maar of binnen staan veiliger is, is ook per paard verschillend. Binnen staan is namelijk niet per definitie veiliger. En er zijn zelfs meerdere onderzoeken waarin juist wordt gepleit om paarden buiten te houden. Maar ook hierbij geldt, kijk naar jouw specifieke paard en wat hij nodig heeft. Wanneer jouw paard bijvoorbeeld bang voor onweer is geworden na een harde knal die hij op stal hoorde, voelt hij zich vermoedelijk veiliger buiten de stal. Of wanneer hij buiten door bliksem een boom heeft zien omvallen, kan hij zich juist binnen veiliger wanen. Sommige paarden zullen onweer het beste doorstaan in een stal met een bevriend buurpaard naast zich terwijl anderen zich wellicht opgesloten voelen baat hebben bij ruime om zich heen voor het gevoel van veiligheid.
In het algemeen zijn er wat zaken het benoemen waard wat betreft de plek van je paard tijdens onweer.
Voelt jouw paard zich veiliger binnen? Houd er dan rekening mee dat er mogelijk een verband is tussen onweer en koliek bij paarden die op stal stonden. Wanneer paarden normaal gesproken niet op stal staan kan deze beperking van beweging voor maag- en darmproblemen zorgen. Ook eventuele veranderingen in voeding kunnen hieraan bijdragen.
Heb jij echter een paard dat zich prettiger voelt buiten de stal? Houd ook dan rekening met enkele punten. De natuurlijke neiging van paarden is bij om bij onweer groepsgewijs bij bomen te gaan schuilen tegen heftige regenval. Wanneer er daarnaast een waterplas of sloot in de buurt is en de elektriciteit op het stroomdraad aanstaat, vergroot de kans dat de paarden geraakt worden door bliksem. Dit risico wordt verhoogd als de paarden ook op ijzers staan. Je kunt je paddock of wei echter wel zo veilig mogelijk maken door een schuilmogelijkheid te creëren op lagere grond, de elektriciteit uit te zetten en aanwezige bomen tijdelijk af te scheiden.
Hoe ga je om met de angst van je paard?
Omdat elke angst een andere oorzaak heeft zijn er geen kant en klare stappen die je kunt nemen om je paard te helpen van zijn angst af te komen. Dit is maatwerk en daarmee het werk van een gedragstherapeut. Maar hoewel er geen algemene oplossing voor handen is zijn er wel enkele dingen die je wel of juist niet kunt doen:
- Straf je paard niet voor zijn angstgedrag. Straf zal angst doen toenemen omdat je paard leert dat jij als mens bij hem ook niet te vertrouwen bent. Geef je bange paard geen extra reden om bang te zijn.
- Wees niet bang om lief te zijn voor je paard wanneer hij bang is. Angst kan namelijk simpelweg niet verergeren door aandacht. Angst kan niet beloond worden. Onderzoek heeft aangetoond dat angst niet verergert door positieve aandacht.
- Bied je paard de mogelijkheid op een plek te zijn waar hij zich veilig voelt (en veilig is). Of dat nu op stal is of juist buiten.
- Een bang paard heeft bij een bedreigende situatie baat bij begrip en compassie. Neem daarom gerust en vrijblijvend contact op met mij of of een andere Tinley gedragstherapeut om jouw paard te helpen om te gaan met zijn specifieke angst.
Wil je het artikel in Bit lezen? Klik dan hier.